de rest van de reis

Ok, daar gaan we dan, op hoop van zegen. Een paar weken terug heb ik beloofd deel twee van mijn verhaal snel op het internet te zetten. Elke keer dat ik op het internet was, was ik echter druk bezig informatie op te zoeken, waarvoor lees je later wel. Toen ik dan eindelijk aan de slag ging viel de stroom na een uur typen uit. Gelukkig had ik alles op de computer opgeslagen, jammergenoeg is die computer nu stuk... Maar goed, we gaan er gewoon weer voor.

Even een herrinering voor de lezers, we waren in Mole national park (olifantje kijken) en hadden net onze eerste wandeling en nacht achter de rug. Nu stonden we dus voor het kantoortje met een hele kudde toeristen (minstens net zo groot als de grootste troep bavianen in het park) te wachten op een gids. Toen bijna alle gidsen hun groep hadden gevonden begonnen we ons af te vragen of wij wel een gids zouden krijgen. Niet dus. Blijkbaar waren we vergeten ons aan te melden de dag vantevoren (geen idee wat we dan wel hebben gedaan in dat kantoortje toen we onze namen op dat papier invulden, maar goed zij zullen het wel weten he). Na ons op onze nalatigheid te hebben gewezen werd dan toch een gids voor ons geregeld. Wij dus wachten op de terras, al kijkend naar de olifanten in het water. Toen na zo’n 1,5 uur de eerste gids weer terug was werd hem verteld dat hij ons moest rondleiden. Natuurlijk was hij hier buitengewoon blij mee en besteede dan ook het eerste kwartier van de wandeling eraan dit gevoel aan ons duidelijk te maken. Aangekomen bij de poel waren de olifanten net uit het water gekomen. Het was een “bachelor” kudde (mannetjes zonder vrouwtjes dus). De olifanten waren net uit het water gekomen en stonden nu keurig te wachten totdat de toerististen het pad vrijmaakten waarover zij weg wilden lopen. Natuurlijk hadden wij geen haast dit te doen, maar maakten liever foto’s en staarden naar deze grijze kolossen van zo’n 20 a 30 meter afstand. Toen het tweede mannetje de leider in de rug begon te porren (of eigenlijk in zijn achterste, een logische plaats gezien de anatomie van een olifant maar toch een beetje vreemd) besloot onze gids dan dat het tijd was om verder te trekken. Ondertussen was zijn humeur een beetje opgeklaard en bleek het een vriendelijke en zeer kundige gids te zijn die ons van alles liet zien. We zagen weer wat kleine aapjes en antilopes maar weinig spectaculairs. Totdat we een eenzamen olifant zagen op weg naar de poel. Hoewel de reus een goede 100 meter van ons vandaan was haalde de gids zijn geweer van zijn schouder (bemoedigend). Daarna zetten wij de achtervolging in, klommen op een heuvel en vervolgden vanaf daar de olifant onder aan de heuvel. Wat kinderen uit het dorp vlak bij het toeristenkamp, begonnen stenen naar de olifant onder aan de heuvel te gooien omdat zij water wilden halen, maar de olifant tussen hun en de poel instond. De gids werd een beetje pissig op hun aangezien de olifant hierdoor misschien naar de poel zou rennen, waar mensen water aan het halen waren. Oh,oh wat een avontuur. Kort daarna waren we weer terug in het kamp. Aangezien we alles nu wel gezien hadden besloten we maar dat we geen middagwandeling zouden gaan doen maar in de loop van de middag terug naar Larabanga (het dorp bij de ingang van het park) zouden fietsen en daar overnachten (stuk goedkoper dan in het park). Dat liet nog wat tijd over, dus sprongen we maar in het zwembad, wat een leven... Rond een uur of 2 stapten we dan op de fiets en maakten ons naar Larabanga. Daar installeerden we ons in een barretje en praatten we wat met wat Ghanezen. Zij zeiden dat we eigenlijk best nog vandaag verder konden, de bus om 6 uur ’s ochtends was niet de enige mogelijkheid hier vandaan te komen (had ik al gezegd dat de Bradt Guide bagger is). Andy, Becky, Caroline en Floor besloten dus maar verder te gaan naar het oosten, om vandaar terug te komen naar de Hills. Even later hadden ze dan ook een tro en was het vlug gedag zeggen. Het was een beetje vreemd aangezien Andy in Engeland zou zijn tegen de tijd dat wij terug zouden komen in de hills, dit was dus een dag voor lange tijd (gelukkig was hij nog in de Hills toen Pieter en ik terug kwamen). Het lukte de anderen uiteindelijk niet om diezelfde dag nog in een grote stad te komen. De tro ging kapot en toen ze wakker werden zagen ze iedereen in een andere tro stappen waar zij nog net op tijd ook in konden klimmen. De hele nacht reisden ze door en de volgende middag kwamen ze dan eindelijk aan in de Hills. Wij hadden een wat relaxtere nacht in het huis van de man waarmee we in de spotbar hadden gezeten. Hij vond het onzin dat we in een guesthouse zouden slapen en nodigde mij en Pieter dus uit om in zijn kamer te slapen. Het huis waar we in verbleven was een gebouw van modder met alleen een begane grond. Het waren een serie kamers naast elkaar, met elk een deur die uitkwam op het erfje (lees: de 7 meter tussen het huis en het pad langs het huis). Onze gastheer liet ons onze kamer zien en verliet ons daarna. Ik moest naar de plee en vroeg waar die was. Ik werd verteld het pad af te lopen totaan een heuvel. Dat was dus de wc (niet echt smerig gek genoeg), temidden van alle huizen. Ik besloot het maar op een plasstop te houden, zo nodig hoefde ik nou ook weer niet (bovendien als ik een vergissing had gemaakt en die eigenlijk niet de wc was zou het een beetje genant zijn). Na een poosje te hebben gewacht in onze kamer kwam onze gastheer ons vertellen dat ons eten buiten op ons stond te wachten. Pieter en ik gingen dus op de krukjes zitten en maakten ons aan de fufu die voor ons in een pannetje stond. Na deze smakelijke maaltijd was het weer wat wachten op onze gastheer. Even voor de duidelijkheid, zodat niemand slecht denkt over deze buitengewoon vriendelijke Ghanees die ons zijn eigen kamer ter beschikking stelde: In Ghana ervaart men het als gastvrij de gast van alles te voorzien, maar verder alleen te laten. Toen de jonge man wat later kwam vertelde hij ons dat hij naar het barretje ging en we welkom waren mee te komen. Wij dronken daar een drankje met hem en spraken met wat toeristen. Zij waren slechts twee weken in Ghana en het verschil tussen ons was duidelijk te merken. Het duurt waarschijnlijk gewoon een poosje tot je Ghana ziet zoals wij het zien, een kort bezoek geeft je alleen tijd voor een shock. Deze mensen klaagden dan ook over de luiheid en het gebrek aan initiatief onder de Ghanezen. Bovendien vonden ze het land zo ontzettend arm. Die armoede vonden wij wel meevallen. Bijna iedereen hier heeft een dak boven het hoofd en ruim voldoende te eten. Zelfs gezondheidszorg is voor de meesten toegankelijk dankzij een buitengewoon goedkope verzekering (kost minder dan wat een Ghanese bouwvakker of leraar in twee dagen verdiend). Ook wat luiheid waren we het niet helemaal met ze eens. Natuurlijk hebben de Ghanezen het klagen over hun armoede en de enorme werklast tot nationale sport verheven, maar dat maakt ze nog niet lui. Velen werken welliswaar niet buitengewoon hard als ze werken, maar dat doen ze wel zo’n 13 uur per dag, 6 dagen per week. Velen werken zelfs wel redelijk door. De meeste docenten op school maken lange dagen waarin ze ook veel doen en hetzelfde geld voor bouwers en chaufeurs. In het kort, deze mensen waren geshockt over de toestand in Ghana en wij vonden het allemaal best ok. Het duurt gewoon een tijdje tot je aan dit land gewend bent en ook ik ben hier waarschijnlijk niet eens lang genoeg om de mensen en de cultuur echt te begrijpen. Hopelijk ben ik hier echter lang genoeg om toch wat van hier mee naar huis te brengen. Maar goed, na dit gesprek vertrokken Pieter en ik naar bed na wat chocolademelkpoeder voor onze gastheer te hebben gekocht.

De volgende ochtend om 5 uur maakte onze gastheer ons wakker aangezien de bus naar Tamale klaarstond voor vertrek. Ja het is een wonder, maar deze keer was er dus iets in Ghana te vroeg i.p.v. te laat. Wij raceden dus in onze kleren (die schone onderbroek moest nog maar een dagje wachten) en snelden naar de bus. Onze gastheer regelde de kaartjes en wij klommen in de bus vanwaar we hem nog eens bedankten en zijn chocolademelk overhandigden (hoop dat hij het wat vond, het was nou eenmaal het enige dat we konden kopen). Toen was het een uur of drie over dezelfde hobbelige weg terug naar Tamale. Onderweg maakte ik de fout een foto te maken met flits wat een Ghanees ertoe bracht door het raam naar mijn camera te grijpen, Pieter bij zijn shirt te grijpen en het nodige naar ons te schreuwen. Men was het er in de bus over eens dat het niet zo’n slimme actie van mij was, maar vond deze reactie toch ook wat overdreven. De rest van de dag zat mijn camera in mijn rugzak... In Tamale aangekomen gingen we op zoek naar een bus naar Bimbilla en zagen hem net van de station af rijden. Wij kochten dus een kaartje voor de tro en zochten een egybread lady op. Deze voorzag ons van de beste ege bread (roerei met brood) ooit. Daarna was het wachtten totdat de tro vol was. Drie en een half uur later was dit dan het geval en vertrok de tro zowel aan de binnen als buitenkant behoorlijk vol. Behalve alle mensen en bagage in de tro zat er namelijk ook nog een koe in de achterbak en lag er een flinke hoeveelheid bagage, een motor en een half dozijn geiten op het dak. Dan denk je dat de grote tro wel tegen zijn maximale belading aan zit en dan gooien ze er aan de rand van de stad nog eens een stuk of acht geiten op. Normaalgesproken worden alle poten van de geiten vastgebonden en worden ze daarna op het dak vastgebonden. Nu vond men het echter genoeg om het touw dat de geiten om hun nek hadden aan de imprial vast te binden. De tro vervolgde na dit laden zijn weg en als snel reden we over een zandpad. De kuilen en hobbels waren talrijk en de hele weg lang was het rijden over een washboard (allemaal “golfjes” van enkele centimeters in doorsnede in een rij waar je dwars overheen rijdt. Hierdoor trilt alles of, als je de juiste snelheid hebt, glij je gemoedelijk van de ene golftop naar de andere). Het was dan ook niet verwonderlijk dat de geiten met enige regelmaat van het dak afdonderden en dan bungelend aan hun nek door de passagiers ondersteund werden. De tro stopte dan en iemand stapte uit om de geit weer op het dak te helpen. Een keer flikkerde een geit geheel van het dak. De hele tro begint naar de chauffeur te schreuwen, de tro stopt, wat mensen stappen uit, de beduusde geit wordt gevangen en weer op dezelfde manier op het dak geplaats (men was wat hardleers). Rond een uur of zes kwamen we dan eindelijk aan in Bimbilla en was het zoeken naar een overnachtingsplaats. Een man bracht ons naar iemand die dan iemand opdroeg ons naar het guesthouse te brengen. Dit was een buitengewoon prettig guesthouse met een grote groep mannen die hier praktisch woonden gedurende de week. Met 25.000 cedi’s voor een kamer met dubbelbed was het dan ook het goedkoopste guesthouse dat ik tot nu toe in Ghana heb gevonden. We frisden ons op met een bucketshower en ik trakteerde mezelf op een nieuwe onderbroek (3 dagen geleden), nieuwe broek (ruim een week gedragen) en een vers hemd (ook een dag of 4 oud, maar het was dan ook een verdomd praktisch hemd). Toen bracht de eigenaar ons naar een restaurantje en aten we ons diner. Ik had het eigenlijk een stuk prettiger gevonden als we gewoon wat van de straat hadden gegeten. Het eten op straat is minstens net zo goed en bovendien hoef je dan niet in een depressief, schemerig kamertje te zitten waar niemand praat of lacht, maar stil zijn eten achter de kiezen aan het werken is. Terug in het hotel was het weer meteen het bed in. Het was ondertussen al weer bijna 9 uur en daarmee dus bedtijd.

De volgende morgen vervolgden we ons pad in een tro opweg naar Hohoe. We moesten de prijs betalen voor Accra (aangezien dat de bestemming van de tro was) en dat maakte deze 4 of 5 urige rit duurder dan de rit van Kumasi naar Tamale die de hele dag duurde. Deze keer werd er niets levends op het dak meegedragen en verliep de rit dus hobbelig maar verder weinig spectaculair. Dit was de tweede dag dat we door deze regio heenreden en het landschap en de dorpjes waren duidelijk anders dan in het zuiden. Het land was plat, droog en vol met geel gras met regelmatig een boom. De dorpjes waren klein en de huizen waren van gemaakt met modder en hadden grasdaken. In het gebied tussen Kumassi, Mole en Tamale waren het landschap en de huizen grofweg hetzelfde maar de huizen stonden daar in cirkels bij elkaar. In elke cirkel met woonhuizen, een graankamer en een erfje in het midden woonde een familie. In deze regio stonden de huizen echter los van elkaar. Plotseling veranderde het landschap en werd het gras groen en verschenen er meer bomen. Al snel reden we langs de eerste bossen en zagen we de eerste huizen gemaakt met betonnen bakstenen. Eenmaal in Hohoe aangekomen waren we duidelijk in de Volta region: Groen en heuvelig. We gingne op zoek naar een plek om wat geld te wisselen want we waren een beetje krap bij kas. Hoewel Hohoe toch een redelijk grote stad was (de tweedgrootste in de regio) konden we nergens geld wisselen (behalve bij wat “behulpzame” lokalen die aanboden dollars voor de helft van de werkelijke koers te accepteren en bijna beledigd waren dat we dit niet deden). Na deze zwerftocht door de stad gingen we opweg naar de Wli falls (de grootste waterval van West-Afrika). In een uurtje werden we daar door een tro naartoe gebracht. Vlakbij de receptie van de waterval (jaja, hier in ghana moet je voor alle toeristische zooi betalen) was een mooi guesthouse, gerund door een duits echtpaar. Dit echtpaar woonde in het zelfde huis en gebruikte dezelfde facaliteiten en dat merk je toch wel. Wij huurden een tentje en sliepen in de tuin met de waterval in de achtergrond.

De volgende ochtend begonnen we dan aan de klim naar de upperfalls. Eerst was het een klein uurtje over een vlak stuk, toen ging het een uur lang steil omhoog en dat hebben we geweten ook. Voor Pieter, die al ruim een week wat darmproblemen had, was dit de laatste druppel. Hij redde het wel tot aan de top maar het sloopte hem compleet. Toch genoten we van de waterval, zo’n 30 meter hoog met een poel waarin je kon zwemmen er onder. We waren weer midden in de natuur en op ons en de gids na was er in een wijde omtrek niemand. Toen de afdaling er daarna op zat liepen we nog even naar de lower falls. Deze waren iets hoger dan de upper-falls en een stuk makkelijker te bereiken. Het was dan ook bezaaid met Ghanese toeristen (een phenoneem dat pas een jaar of 3 oud is). Zij hadden allemaal hun eten en drinken in koelboxen meegenomen en waren massaal aan het piknikken. Het water werd door hen allen echter gemeden (de meeste Ghanezen kunnen niet zwemmen). Ook hier namen we een frisse duik. Een uurtje later stonden we weer langs de weg te wachten op vervoer. Langzaam aan begonnen de Ghaneze toeristen ook terug te komen en nogsteeds was er geen tro langsgekomen. Uiteindelijk hielp iemand uit het dorp ons in een taxi (nadat een automobilist aan wie hij een lift voor ons had gevraagd scheldend wegreed omdat hij de blanken en niet de zwarten aan een lift probeerde te helpen). Vanaf Hohoe ging het weer met een tro verder naar het zuiden, opweg naar onze volgende bestemming: het apenreservaat. Pieter was ondertussen behoorlijk uitgeteld en zijn maag werd er ook niet beter op. Hij was er dan ook niet echt over te spreken dat er een persoon te veel in de tro zat en dat de chauffeur een onderzoek van zo’n 20 minuten nodig had om tot de conclusie te komen dat er een kaartje teveel was verkocht. In een onweersbui met enorm veel bliksem maar maar weinig regen, kwamen we dan aan in het dorp vanwaar we naar het dorp met apenreservaat konden komen. Althans, dat zou op een normale dag, gedurende de dag mogelijk moeten zijn met een taxi of door een uur te wandelen. Dat laatse hadden we weinig zin in en een taxi konden we niet vinden. Het was dus wachten op een taxi in een barretje. Vandaar zag ik een blanke buiten staan. Ik ging op hem af om te vragen hoe hij naar Tafi Atome dacht te komen en zag dat het een oude bekende was. Ik had de man en zijn vrouw ontmoet toen we bij immigration een ochtendje op onze paspoorten moesten wachtten (die er die ochtend hadden moeten zijn). Ik kreeg uiteindelijk mijn paspoort, maar mijn lotgenoot was minder gelukkig en kwam zojuist ook weer terug van een gefaalde paspoort/immigration missie. Ondertussen woonde hij en zijn vrouw in Tafi Atome aangezien het vorige project waar ze werkten een grote geldklopperij was. Ook zij hadden moeite terug in het dorp te komen. Samen vonden we de taxi die naar Tafi Atome rijdt, tenminste als zijn accu niet stuk is. Al met al een goede 1,5 uur later kwam er dan eindelijk een taxi langs die ons naar het dorp kon brengen. Het echtpaar leidde ons naar het bezoekerscentrum en het guesthouse om daarna naar hun eigen huis in het bos te vertrekken. Pieter maakte ondertussen dankbaar gebruik van de wc en daarna kropen wij beide onder het mosquitonet.

Nou, hierbij laat ik het maar weer voor deze keer. Ik moet me naar huis toe begeven (duurt een klein halfuurtje) voor het avondeten. Man, ik ben niet echt kort en bondig. Er is echter nog maar 1 reisdagje over dus het meeste heb ik toch kunnen vertellen. Oh, bijna vergeten. Ik had beloofd te vertellen waaraan ik nou wel al mijn internet tijd heb besteed de afgelope weken. Nou ik was wat informatie aan het inwinnen voor mijn volgende tripje. Een trip terug naar Europa maar dan wel overland. Samen met Pieter en Nick zal ik 8 maart Ghana verlaten, met als eindbestemming Soest. We zullen in een uur of 3 door Togo heenrasen, dan een dag of 4 in Benin doorbrengen, daarna via Ouagadougou (Burkina Faso) in grofweg (alles hier is grofweg) 2 dagen naar Mali. Daar trekken we een paar dagen door het Dogon land, kijken rond in Mopti en maken een boottocht van een paar dagen met een stop in Djenne om het grootste gebouw gemaakt met modder (een moskee) te bezichtigen. Daarna gaat het met de trein van Bamako naar Dakar (Senegal). We bezoeken in Senegal een mangroven bos (sin saloum delta) en bekijken Saint Louise. Daarna gaat het naar Mauretanie (veel woestijn) om vanaf daar op de een of andere manier in Marokko te komen. Daar blijven we een week of 2 (er is nogal wat te zien). Europa zullen we bereiken door met de boot de straat van Gibraltar over te steken. Daarna is het nogmaar een kort (en waarschijnlijk bijzonder comfortabel) ritje naar Nederland. Jullie zullen mij dus een maand of twee later thuis zien verschijnen, namelijk begin mei. Althans, dat is het plan. Wanneer ik daadwerkelijk thuiskom en welke route ik dan heb gevolgd zullen we later wel zien. Hier in West-Afrika kun je alleen een grove leiddraad maken voor je reis, echt plannen is wat optimistisch en brengt waarschijnlijk alleen maar frustratie. Al met al zal ik dus zo’n 8 maanden van huis zijn geweest tegen de tijd dat ik terug kom. Gelukkig echter komen Dosh en mijn ouders me over 12 dagen al opzoeken. Ik kan niet wachtten hun Ghana te laten zien. Mijn tijd hier zit er dus al bijna op. Ik geef nog zo’n twee weken les, reis dan nog twee en een halve week met mijn ouders en Dosh rond en dan maak ik me al aan de weg terug. Voor mij duurt dit avontuur in Afrika dus niet zo lang meer.